Robot teknolojisinin ilerlemesi, gün geçtikçe iyi şeylerin yanında bazı kazaları da beraberinde getirdi. Bu kazaların bazıları sıradan yaralanmalarla sınırlı kalsa bile maalesef bazı durumlarda hayatlarını kaybeden insanlar oldu.
Bu teknolojinin gelişmesiyle hastasını öldüren robot cerrahtan sürücüsüz araca kadar pek çok kaza haberi aldık. Nadiren de olsa yaşanan bu kazalar, ilerleyen süreçlerde bizi nelerin beklediği konusunda da endişelendirmiyor değil. Bir bakalım robotlar, geçmişten günümüze akıllarda nasıl yer etmiş?
Bir robot tarafından öldürülen ilk kişi Robert Williams’tı.
Olayın 2000’lerde olduğunu düşünmek gibi bir yanılgıya kapılmayın çünkü kaza 1979’da yaşanmış. Amerika’da bir fabrika işçisi olan 25 yaşındaki Williams, depolama raflarından nesneleri almak için kullanılan endüstriyel bir robot kolunun kafasına çarpması sonucu trajik bir biçimde hayatını kaybetmiş.
Williams’ın ailesi, robot üreticisi Litton Industries’e karşı dava açmış ve mahkeme, yeterli güvenlik önlemlerinin alınmamasının bu tür bir kaza yaşanmasına neden olduğuna karar vererek aileye 10 milyon dolar tazminat ödenmesine hükmetmiş.
Çin’de bir işçiyi tam 10 yerinden bıçaklayan robot ise en korkunç olaylardan biriydi.
Bu olay henüz taze sayılabilecek kadar yeni. 2018’de Çin’de bir fabrika işçisi olan 49 yaşındaki Zhou, aniden çöken bir endüstriyel robotun saldırısına uğradı ve her biri bir ayak uzunluğundaki 10 keskin çelik çubuk, beklenmedik bir şekilde robot tarafından koluna ve göğsüne saplandı.
Bu çubuklardan dördü sağ koluna, biri sağ omzuna, biri göğsüne ve dördü de sağ ön koluna saplanmıştı. Ameliyatla vücudundaki çubuklar başarıyla çıkarıldıktan sonra Zhou, mucizevi bir şekilde hayatta kaldı. Bu kaza, robot teknolojisinin güvenlik önlemleri konusundaki önemini bize bir kez daha vurguladı.
Yine 2018’de sürücüsüz otomobilin yaşattığı kaza unutulmayanlar arasında.
Mart 2018’de, Elaine Herzberg isimli bir kadın, araç paylaşım firması Uber’in kendi kendine giden prototip bir aracının çarpması sonucu hayatını kaybetti. 49 yaşındaki Herzberg, Arizona’da dört şeritli bir yolda bisikletini sürerken sürücü koltuğunda insan güvenliği yedek sürücüsünün bulunduğu, kendi kendine sürüş modunda çalışan bir araca çarptı.
O dönemin haberlerine göre araçtaki Uber mühendisi Rafaela Vasquez, telefonda video izliyordu. Herzberg ise aldığı yaralardan dolayı hayatını kaybetti; bu kaza ise sürücüsüz bir aracın karıştığı ilk yaya ölümü olarak kaydedilen bir vaka olarak kayıtlara geçti.
Bir robota canınızı emanet edebilir miydiniz? 2015’te tam olarak bu yaşanmış, ama trajik bir şekilde.
Mitral kapak hastalığından muzdarip olan Stephen Pettitt, İngiltere’deki Newcastle upon Tyne’daki Freeman Hastanesi’nde gerçekleşen bir robotik ameliyat geçirdi. Doktor Sukumaran Nair’in görev aldığı operasyon, cerrah konsolu ve interaktif robot kollarından oluşan Da Vinci cerrahi robotu kullanılarak gerçekleştirildi.
Ancak 6 saatlik bu başarısız prosedür sırasında, ameliyat ekibi arasında yer alan Nair ve yardımcı cerrah Thasee Pillay’in birbirlerine bağırdığı anlar dikkat çekti.
Nair tarafından kontrol edilen robot konsolundan gelen kötü ses kalitesi nedeniyle iletişimde zorluk yaşanmış. Adli Tıp Mahkemesi’nin sonradan edindiği bilgilere göre, makine aynı zamanda bir ameliyathane hemşiresine çarpmış ve hastanın dikişlerini bozmuş. Ameliyat ise robot kullanılarak yapılmamış olsaydı Pettitt’in yaşama şansı %98 arasında olacaktı.
Volkswagen fabrikasında çalışan 22 yaşındaki bir genç, robot kol tarafından öldürüldü.
2015 yılında Volkswagen fabrikasında makine parçalarını kaldırmak üzere tasarlanan robotik kol, 22 yaşında genç adamı yakalayarak büyük bir metal plakaya çarptırdı. Olayda ağır yaralanan adam, hastaneye kaldırıldığında, aldığı yaralardan dolayı yaşamını yitirdi.
Volkswagen sözcüsü, ilk bulguların montaj sürecinde çeşitli görevleri yerine getirmek üzere programlanabilen robottaki bir arızadan ziyade insan hatası olduğunu ifade etti.
1981’de Kenji Urada adındaki bir işçi, bir fabrikada arızalı bir hidrolik robotu kontrol ederken trajik bir şekilde hayatını kaybetti.
Urada, 37 yaşındaydı ve makine açıldığında elektriği kesecek şekilde tasarlanmış bir güvenlik bariyerinin üzerinden atlamıştı ancak söylenene göre robotu kazara devreye sokmuştu. Ezilerek hayatını kaybetmeden önce robotun koluyla başka bir makineye sıkıştırılan Urada, acı bir olayın kurbanı oldu.
Fabrikadaki diğer işçiler, makineyi nasıl durduracaklarını bilmedikleri için trajik olaya müdahale edemediler. Urada, Japonya’da bir robot tarafından öldürülen ilk insan olmasına rağmen dünya genelinde bu tür trajik olayların maalesef ilk örneği değildi.
2016’da Joshua Brown, sürücüsüz bir arabanın bir traktör römorkuna çarpması sonucu direksiyon başında hayatını kaybetti.
Brown, bilgisayar destekli Tesla Model S’yi otopilot modunda ABD Karayolu 27A üzerinde ilerlerken römorkun yolunu kesmesi sonucu bir kaza yaşandı. Aracın enkazı, Williston İtfaiye Departmanı şef yardımcısı Danny Wallace’ın ifadesine göre, itfaiyeciler olay yerine geldiğinde yüzlerce metre uzakta bir avluda bulundu.
Tesla, otopilot sisteminin kamyonu tespit edemediğini ve sürücünün frene basma girişiminde bulunmadığını belirtti. Elon Musk’ın şirketi, adamın ölümünü “trajik” olarak doğruladı ancak araçlarının diğer arabalardan daha güvenli olduğunu savunmaktan geri durmadı.
2015’te Hindistan’da bir robot tarafından öldürülen 24 yaşındaki Ramji Lal de benzer trajik olayı yaşadı.
Lal, Gurgaon’daki otomobil parçaları üreticisi SKH Metals’ta çalışırken bir robot kaynak makinesi tarafından bıçaklanarak hayatını kaybetti. Olay, Lal’in makine tarafından kaynak yapılan bir metal levhayı ayarlamaya çalıştığı sırada makinenin kollarından biri tarafından gerçekleşmişti.
Times of India’ya konuşan bir meslektaşı, “Robot, kaldırdığı metal levhaları kaynaklamak için önceden programlandı. Biri yerinden çıkında Lal, onu ayarlamak için makinenin arkasından uzandı. Bu, önceden programlanmış cihaza bağlı kaynak çubuklarının Lal’in karnını deldiği an oldu.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Rusya’da bir robotla satranç oynayan çocuğun parmağı robot tarafından kırıldı.
Bu olay muhtemelen en yakın tarihli robot kazasıdır. 19 Temmuz’daki Moskova Açık turnuvasında meydana gelen kazada; robot, bir çocukla satranç oynarken çocuğun parmağını kırdı. Rus medyası, Moskova Satranç Federasyonu Başkanı’nın açıklamasına dayanarak robotun aşırı hızlı hareketlerinden dolayı kafasının karıştığı ve bu nedenle yedi yaşındaki çocuğun parmağını yakaladığı şeklinde bildirdi.
Ve son olarak 2018’de bir robot, Amazon fabrikasında ‘ayı kovucu sprey’ kutusunu delerek 24 işçiyi hastanelik etti.
ABD’nin New Jersey eyaletinde bir Amazon deposunda meydana gelen olayda yanlışlıkla bir kutu ayı kovucunun robot tarafından delinmesi sonucu 24 işçi, hastaneye kaldırıldı.
Kırmızı biberde bulunan ve ağzın sıcak hissetmesine neden olan konsantre kapsaisin içeren 9 onsluk aerosol barındıran kutu, işçilerin çoğunun nefes almakta zorluk çekmesine ve boğazlarının ile gözlerinin yanmasına neden olmuştu.
